فصلنامه علوم انسانی
پیاپی 36 (زمستان 1379)

چنین به نظر می رسد که الگوهای رایج در مطالعه عناصر انسجامی (Cohesive Elements) نقش مؤلفه های جامع تر گفتار را در آفرینش انسجام متنی به فراموشی سپرده اند. به بیانی دیگر، مطالب زیادی در خصوص "تارها" عرضه شده، اما از "پودها" کم تر سخن رفته است. از سوی دیگر، به طور کلی بررسی عملکرد این عناصر در متون ادبی - علیرغم چند مرور گذرا تا حدود زیادی مورد غفلت قرار گرفته است.
در این مقاله، یکی از داستان های کوتاه همینگوی - عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس تبریز - (Indian Camp) به کمک طبقه بندی عناصر انسجامی و ارتباط دادن آنها به یکی از سه مؤلفه جامع تر گفتار داستانی یعنی شخصیت ها (Participants)، رویدادها (Events)، موقعیت ها (Settings) مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. این روش به تحلیل گروخواننده متون نثر ادبی این امکان را می دهد که نه تنها ارتباط عناصر زبانی به هم پیوسته متونی را دریابد، بلکه نقش فزاینده این عناصر را در آفرینش و تبلور مفاهیم جامع تر گفتار داستانی - که در بالا به آنها اشاره شد - لمس نماید.
با توجه به این فرض که تنوع در صورت نشانگر تنوع در معناست، اجزای متشکله هر یک از زنجیره های انسجامی (Cohrsive Chains) مورد بررسی قرار خواهند گرفت. علاوه بر این، رابطه بین عناصر زبانی زنجیره های مختلف با یکدیگر نیز کاوش خواهد شد. به طور خلاصه، دو ویژگی عمده این شیوه تحلیل عبارتند از: الف) توصیف و بررسی رابطه موجود بین عناصر متشکله یک زنجیره انسجامی با عناصر متشکله سایر زنجیره های موجود در متن ب) تغییر و تفسیر نتایج و اثرات سبک شناختی و منظور شناختی تعامل های فوق الذکر.

صرف طبیعی رویکردی در صرف است که در اواخر دهه 1970 در آلمان و اطریش توسط ولفگانگ اولریخ درسلر، ویلی مایرسالر و ولفگانگ اولریخ ورزل گسترش یافت.
صرف شناسان طبیعی به بخشی از زبان که تعامل ایجاد می کند علاقمندند به عنوان مثال چیزهای که در یک بخش زبان طبیعی می نماید و چیزهایی که در بخش دیگر طبیعی است تعادل ایجاد می شود.
جهانی های مد نظر صرف شناسان طبیعی عبارت است از یک سلسله اصول نشانه شناختی که خاص یک زبان نیست به علاوه آنان بر شواهده رده شناختی با توجه به مرز بندی های محکمی که تنوع زبانی میسر می داند، تاکید دارند. صرف طبیعی درصدد یافتن دلایلی برای رجحان برخی گزینه ها نسبت به گزینه های دیگر است.

هر زبان به تناسب باورها و بینش گویشوران خود سازه های کلیشه ای دارد که الزاما در فرهنگ و قاموس زبانی آن جاودانگی یافته اند. اصطلاحات، تشبی هات، ضرب المثل ها و سایر شمول و مصداق های معانی نبض زبان را تشکیل می دهند. اینها در بطن فرهنگ یک زبان خاص وجود دارند و غیرقابل ترجمه بین زبانها هستند. آشنایی به ویژگی های آنها و تفاسیر مترتب بر آنها ما را به این اصول فرهنگی رهنمون می شوند. با گذشت زمان نرمی و شکنندگی آنها به سفتی و انعطاف ناپذیری سوق می یابد و به تدریج به عنوان مدخل های واژگانی غیرقابل انفکاک و تجربه ناپذیر دفتری از آن خود می یابند. میزان تفسیرپذیری اصطلاحات بستگی به میزان شکنندگی آنها دارد و انعطاف پذیری هر یک زمینه ای است بر انعطاف پذیری تفسیری آنها.
این که اصطلاحات و یا عبارات اصطلاحی یکجا بوجود آمده اند و یا به تدریج از حالت غیراصطلاحی به شکل اصطلاحی تغییر یافته اند، قابل بحث و تامل است. هر کدام را می توان از دو زاویه مختلف مورد مداقه و توجه قرار داد. به نظر می رسد اصطلاحات در همه زبان فعال دنیا وجود دارد، اما برابر بودن و کاربرد آنها امری است نسبی و مرتبط با دو زبان مورد نظر، به ویژه هنگامی که انتقال و ترجمه معنی از یک زبان به زبان دیگر مراد باشد. همایی های متفاوت و نیز یکپارچگی معنایی اصطلاحات در زبان های مختلف نشان از کلیشه ای بودن آنها دارد و درک یکی با توجه به مقابله های لفظی دیگری کاری است تا حدی مشکل و شاید امکان ناپذیر.
در این مقاله به بررسی برخی از اصطلاحات زبان فارسی و زبان انگلیسی می پردازیم تا میزان برابری تفسیری آنها را محک بزنیم با این پیش فرض که برخی از اصطلاحات تجربه پذیر و به عوامل و عناصر سازنده آنها قابل تقسیم اند، در حالیکه اصطلاحات دیگر از این شکنندگی و تجزیه پذیری برخوردار نیستند.

در این مقاله نخست به چگونگی پیدایش دولت روسیه وشناسائی اقوام اسلاو که از عوامل مؤثر در شکل گیری ساختار اسامی اشخاص در زبان روسی به شمار می رود، پرداخته شده است. پس از آن علل و عوامل دیگر که باعث پیدایش و یا منسوخ شدن اسامی اشخاص گردیده، بررسی شده است، و ضمن تقسیم بندی ریشه های پیدایش اسامی اشخاص به دسته های اسلاوی، دو قسمتی و مسیحی، هر یک از آنها را مورد بررسی قرار گرفته است.
با توجه به این که امروزه هر فرد تبعه روسیه هنگام گرفتن گواهی تولد و بعد از 18 سالگی برای شناسنامه (پاسپورت)، نیاز به ذکر نام، نام پدر و نام خانوادگی در این مدارک دارد. به بررسی هر یک از این موارد پرداخته شده است، زیرا اسامی اشخاص نیز مانند دیگر مقوله های دستور زبان روسی از ویژگی های پیچیده خاص خود برخوردار است.

هدف بسیاری از تحقیقات انجام شده در زمینه آموزش زبان انگلیسی از دهه 1960 تاکنون یافتن اثر رفتارهای مربی و دانشجو در کلاس درس بر موفقیت نهایی دانشجویان بوده است. یادگیری دانشجویان رابطه بسیار نزدیکی با متغیرهایی نظیر رفتار مربی، فعالیت های آموزشی، و غیرآموزشی، شخصت مربی و شاگردان، عوامل رفتاری، شناختی، فردی و اجتماعی داشته است. اعتقاد صاحب نظران بر این است که پیشرفت تحصیلی دانشجویان ارتباط تنگاتنگی با متغیرهای ذکر شده دارد. ارزشیابی این عوامل و یافتن رابطه مستقیم یا غیرمستقیم آنها بر موفقیت های تحصیلی دانشجویان می تواند در تهیه مطالب درسی، اتخاذ شیوه های آموزشی مناسب برای فردفرد دانشجویان و از همه مهمتر در آموزش مربیان و نهایتا در یادگیری دانشجویان بسیار موثر باشد.
در این مطالعه از یک گروه کارآموز مربیگری آموزش زبان و تعدادی از هماهنگ کنندگان آموزشی به عنوان مربیان کارآزموده خواسته شد تا گزارشی بر اساس مشاهده کلاس های معلمان زبان انگلیسی در موسسه آموزش زبان انگلیسی ارائه دهند. از ایشان درخواست شد تا پرسشنامه مربوط به این امر را - که از کتاب " آموزش زبان انگلیسی به عنوان زبان دوم یا زبان خارجی " نوشته Celce Murcia ص 327 اتخاذ شده بود - را طی یک جلسه کامل با حضور در کلاس و مشاهده رفتارها تکمیل کنند.این تحقیق تا زمان جمع آوری، دسته بندی و بررسی اجمالی گزارش ها به صورت یک تحقیق کیفی انجام شد. سپس گزارش ها نمره بندی و با نمرات پایان ترم دانشجویان مقایسه شد. ضریب همبستگی به دست آمده نشان داد که ارتباط متوسطی بین نمرات ارزشیابی معلمین و موفقیت تحصیلی دانشجویان وجود دارد. تجزیه و تحلیل متغیرها تفاوت فاحشی را بین این دو متغیر مستقل نشان می داد.

پژوهش حاضر به برسی رابطه بین میزان مهارت در انگلیسی به عنوان زبان خارجی و تسلط بر یکی از مشکلترین ساختهای دستوری برای زبان آموزان ایرانی یعنی حروف ربط و همپایه سازها می پردازد. اهمیت این رابطه در چهارچوب مجادله بین طرفداران تدریس دستور زبان به طور روشن و مستقیم و مخالفان این شیوه، مد نظر بوده است. تعداد 165 نفر از دانشجویان سال آخر مترجمی انگلیسی در این پژوهش شرکت نمودند. ابتدا برای تعیین میزان مهارت در انگلیسی و همچنین تقسیم جامعه آماری به دو گروه ضعیف و قوی، آزمون استاندارد شده توفل برگزار شد. سپس به فاصله دو هفته، همان تعداد دانشجویان در آزمون ویژه دیگری که شامل انواع مختلف کاربردهای ساختهای مورد اشاره به صورت چهارگزینه ای بود، شرکت نمودند. بررسی 155 پاسخنامه کامل و بدون نقص هر دو آزمون نشان داد که همانطور که پیش بینی میشد رابطه مستقیم قابل توجهی بین مهارت کلی در انگلیس و کاربرد این دو ساختار وجود دارد یعنی نتایج بررسی داده ها موید این نکته بود که گروه قوی تر از نظر مهارت انگلیسی در کاربرد ساختارهای مورد نظر موافق تر بودند و برعکس. در پایان پژوهش حاضر، بر مبنای یافته ها استدلال شده است که لازم است ساختارهای دستوری به طور روشن و مستقیم و البته با دقت و به صورت معنادار و مناسب ارتباطات معمولی روزانه تدریس شود.